Βλάπτουν την παιδεία τα τετράμηνα;

Την άμεση ακύρωση των τετράμηνων απαίτησε χθες η ΠΣΕΜ (Παγκύπρια Συντονιστική Επιτροπή Μαθητών) τηρώντας δίωρη αποχή από τον σχολικό χρόνο. Με βασικό επιχείρημα των εκπροσώπων των μαθητών ότι οι εξετάσεις ανά τετράμηνο θα αυξήσουν την παραπαιδεία, το άγχος και το στρες των μαθητών. Τι είναι τα περιβόητα τετράμηνα;

Είναι ένας συνήθης τρόπος οργάνωσης της σχολικής χρονιάς η οποία για σκοπούς κατανομής της ύλης και αξιολόγησης των παιδιών χωρίζεται σε δύο περιόδους. Παρόμοιο σύστημα ισχύει και σε πολλές άλλες χώρες, σε ιδιωτικά σχολεία και βέβαια σε όλα τα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα. Με αυτό τον τρόπο η παρακολούθηση και η αξιολόγηση των μαθητών γίνεται σε δύο φάσεις. Η διδακτική ύλη είναι συγκεκριμένη ανά τετράμηνο και έτσι τα παιδιά είναι καλύτερα προετοιμασμένα για τις τελικές και προεισαγωγικές εξετάσεις καθώς θα έχουν εξεταστεί –οπότε θα έχουν δουλέψει και μελετήσει- την μισή ύλη στα μέσα Δεκεμβρίου και την υπόλοιπη στα μέσα Ιουνίου.

Τα τετράμηνα είναι κατά την άποψή μου ένα λογικό και μαθητο-κεντρικό εργαλείο το οποίο όχι μόνο δε βλάπτει αλλά αντίθετα βοηθά μαθητές και εκπαιδευτικούς να οργανώσουν καλύτερα την ύλη, το διάβασμα και να ανταποκριθούν βελτιωμένα στις απαιτήσεις επανάληψής στο τέλος της χρονιάς.

Θα μπορούσε το μέτρο των τετράμηνων να βελτιωθεί; Οπωσδήποτε και θα μπορούσε όπως και καθετί το οποίο -εφόσον είναι προς τη σωστή κατεύθυνση- η συνεχής αξιολόγηση και βελτίωσή του είναι επωφελής για όλους. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν οι μαθητές να απαιτήσουν όση ύλη δε διδαχθεί σε σχολικό χρόνο να είναι εκτός των εξετάσεων, θα μπορούσαν να απαιτήσουν μια μικρή περίοδο ενδοσχολικής προετοιμασίας και διαβάσματος δίχως άλλες εξετάσεις ή διαγωνίσματα. Θα μπορούσαν επιπλέον να απαιτήσουν αρχές Ιανουαρίου μαθητές και γονείς να έχουν υποχρεωτική συμβουλευτική και καθοδήγηση στη βάση των αποτελεσμάτων του 1ου εξαμήνου για τυχόν αδυναμίες, ατομικά σημεία προς βελτίωση κλπ. Με αυτά τα βελτιωτικά μέτρα οι μαθητές θα αποφορτίζονταν από άγχος και στρες και θα ήταν σε θέση να διαπιστώσουν άμεσα τη θετική επίδραση που έχει η ενδιάμεση εξέταση στην εξέλιξη και την πορεία της σχολικής τους χρονιάς.

Μια τέτοια θετική προσέγγιση από όλους τους εμπλεκόμενους θα ήταν επωφελής πρώτα και κύρια για τους ίδιους τους μαθητές αλλά και για το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για να λάβει υπόψιν στην εφαρμογή του νέου μέτρου μία παράλληλη διαδικασία συνεχούς αναβάθμισης της δημόσιας παιδείας προς όφελος των μαθητών και των αναγκών τους.

Η άγονη αντιπαράθεση από πλευράς ΠΣΕΜ, το “ΟΧΙ σε όλα” και η στάση αποχής από πολύτιμο διδακτικό χρόνο δεν λύνει κανένα πρόβλημα, αλλά αντίθετα δημιουργεί καινούρια προβλήματα και οδηγεί την παιδεία σε ένα φαύλο κύκλο έντασης ζημιώνοντας πρώτα και κύρια τους σημερινούς μαθητές.

Όσο αφορά τέλος στη διάσταση της παραπαιδείας είναι με έκπληξη που ακούμε τους οργανωμένους μαθητές να ισχυρίζονται ότι με τις ενδιάμεσες εξετάσεις η παραπαιδεία θα αυξηθεί. Ένα επιχείρημά που δεν αντέχει -κατά την άποψή μου- στη βάσανο της κοινής λογικής. Ενδιάμεσες εξετάσεις θα ενισχύσουν ή θα αποδυναμώσουν την παραπαιδεία; Λογικά θα την αποδυναμώσουν εφόσον δε θα συσσωρεύεται όλη η ύλη της χρονιάς να εξεταστεί τον Ιούνιο.

Καταληκτικά, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση διέρχεται μέσα από αλλαγές και καινοτομίες. Το νέο δημόσιο σχολείο πρέπει να στηριχθεί στην αρχή, δύο τετράμηνα, λιγότερη ύλη, ατομική περιγραφική αξιολόγηση. Επιπλέον, επειδή η ύλη, οι εξετάσεις, οι γνώσεις και δεξιότητες έχουν  στο σύγχρονο κόσμο αντίστοιχη βαρύτητα με τις αξίες που αντιπροσωπεύει και εκπέμπει το ευρύτερο σχολικό περιβάλλον οι οργανωμένοι φορείς ας βάλουν στις προτεραιότητές τους τη δημοκρατικότητα στη λειτουργία του σχολείου, την ίση μεταχείριση όλων των μαθητών, την καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης και την αντιρατσιστική κουλτούρα. Γιατί πέρα από την ύλη των εξετάσεων που θα διδαχθούν εκείνα που θα συνοδεύουν ένα παιδί για το υπόλοιπο της ζωής του είναι οι αρχές και η κουλτούρα που θα ζήσουν στα σχολικά τους χρόνια.