Ο διορισμός, η κρίση και μια πιθανή διέξοδος

Θερμά συγχαρητήρια στον Μαργαρίτη Σχοινά τον πρώτο Έλληνα Επίτροπο που αναλαμβάνει θέση Αντιπροέδρου στο Συμβούλιο των Επιτρόπων. Θέση η οποία έχει εκτελεστικό χαρακτήρα αλλά και καθοδηγητικό. Ο κ. Σχοινάς δε θα έχει ένα χαρτοφυλάκιο αλλά αριθμό χαρτοφυλακίων στις αρμοδιότητές του, τα οποία θα περιλαμβάνουν την εκπαίδευση, την ασφάλεια, την μετανάστευση και την εργασία. Όλα εξαιρετικά σημαντικά και κρίσιμα ιδιαίτερα αν αξιολογήσει κανείς τις μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει σήμερα η Ε.Ε. σε αναζήτηση ρόλου και ταυτότητας στο διεθνές σκηνικό. Η επιτυχία βεβαίως δεν αντανακλάται μόνο στο πρόσωπο του κ. Σχοινά αλλά και στην πολιτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος καθώς και στη νέα ελληνική κυβέρνηση.

Αυτό όμως που προκάλεσε αντιδράσεις και έντονη συζήτηση ακόμη και εντός της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος δεν ήταν το αξιόλογο τεχνοκρατικό βιογραφικό του κ. Σχοινά αλλά η καινούρια ονομασία του χαρτοφυλακίου της Αντιπροεδρίας που αναλαμβάνει που τιτλοφορείται ως “Αντιπρόεδρος για την Προστασία του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής” στα αγγλικά η επίσημη μετάφραση είναι, “Protecting our European Way of Life”. Ένας τίτλος αν μη τι άλλο αμφιλεγόμενος ο οποίος παραπέμπει έντονα στις συχνές δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου Τραμπ και το “Our great American way of life”. Ήδη ο απερχόμενος Πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κοντ Γιούνκερ δήλωσε αντίθετος με τον τίτλο του χαρτοφυλακίου, ενώ αντίθεση δήλωσαν και το Παρίσι και οι Βρυξέλλες.

Η αλήθεια είναι ότι από τις αρχές του ‘90 και μετά τη πτώση του τείχους του Βερολίνου, το όραμα που διαμόρφωσαν οι ηγέτες της Ε.Ε. ήταν μία Ευρώπη δίχως σύνορα. Το βασικό μότο της εποχής ήταν “Ενωμένοι στη Διαφορετικότητα”. Ένα μότο που εξυπηρετούσε την πολιτική κατοχύρωσης της ενιαίας αγοράς και των τεσσάρων βασικών ελευθεριών διακίνησης ανθρώπων, κεφαλαίων, εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Τις συμφωνίες του Σένγκεν και την κατάργηση των εσωτερικών συνόρων. Τη νίκη της ενιαίας αγοράς. Αλλά υπήρχε και κάτι άλλο πέραν της οικονομικής ολοκλήρωσης. Υπήρχε η έννοια του σεβασμού της διαφορετικότητας. Η αντίληψη του πλούτου που μας προσέδιδε η συνεργασία ανθρώπων από διαφορετικές χώρες, κουλτούρες κι εθνικά πρότυπα. Τα νέα κράτη μέλη, η διεύρυνση, το «ξένο», δεν φόβιζαν με τον ίδιο τρόπο τον μέσο Ευρωπαίο όπως σήμερα.

Από τότε βέβαια πολύ νερό έχει κυλήσει στο αυλάκι και η Ε.Ε. πλήγηκε από μία μακρά και δύσκολη οικονομική και μεταναστευτική κρίση. Σήμερα που έχουμε ορθοποδήσει όμως θέλουμε να κλειστούμε στον εαυτό μας; Αυτό είναι το όραμα των Ευρωπαίων ηγετών μας; Η προστασία/επιβολή ενός κοινού (;) τρόπου ζωής; Πόσο μυωπική μπορεί αλήθεια να είναι μια τέτοια πολιτική περιχαρακωμένη προσέγγιση μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον σκληρού ανταγωνισμού με τις αναδυόμενες οικονομίες Κίνας, Ινδίας, Ρωσία, Βραζιλία και Ν. Αφρική να παρουσιάζουν τέτοια αλματώδη οικονομική ανάπτυξη; Ας τα ξανασκεφτούμε. Ίσως ο τίτλος του χαρτοφυλακίου του κ. Σχοινά να δώσει μάλιστα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να τα συζητήσουμε. Τολμώ και προβλέπω πάντως ότι με αφορμή αυτό, θα επαναρχίσει ένας σοβαρός πολιτικός διάλογος αναφορικά με το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης και τις πολιτικές της επιδιώξεις. Κάτι που και η ίδια η Ευρώπη έχει απόλυτη ανάγκη να συζητήσει.