Ποιος οπλίζει;

Το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Φύλου έδωσε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα συγκλονιστικά στοιχεία που αφορούν σε δολοφονίες γυναικών στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, τριάντα γυναίκες δολοφονήθηκαν μέσα σε δέκα χρόνια. Τρεις περίπου δολοφονίες τον χρόνο. Δολοφονίες που συγκλονίζουν, που αφήνουν άφωνη την κοινή γνώμη, που σοκάρουν, που αφήνουν αναπάντητα «γιατί» αλλά που ποτέ δεν οδήγησαν στα αυτονόητα «πρέπει»! 

 

Πόσες ακόμη δολοφονίες γυναικών από συζύγους-συντρόφους χρειάζονται για να αφυπνιστεί η κυπριακή κοινωνία; Για να ληφθεί πολιτική δράση, για να συζητήσουμε την ουσία πέρα από τον συγκλονισμό και για να αναθεωρήσουμε πάγιες τακτικές; Πότε θα μιλήσουμε ανοικτά για την έμφυλη βία;

Πόσες γυναίκες πρέπει να θρηνήσουμε ακόμη για να σταματήσουν τα ΜΜΕ να παρουσιάζουν τα εγκλήματα κατά των γυναικών ως «οικογενειακές τραγωδίες» ή ως «εγκλήματα πάθους» αποσιωπώντας ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία ο θύτης είναι ο άντρας και το θύμα η γυναίκα; Ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία είχε υπάρξει από πριν σχέση κακοποίησης; Ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία το έγκλημα έρχεται ως τιμωρία μετά από απόφαση της γυναίκας για χωρισμό, ή για το  ξεκίνημα μιας νέας ζωής; Ότι στις πλείστες περιπτώσεις η κτητική και βίαια συμπεριφορά του δράστη ήταν γνωστή και σε τρίτους;

Ως πότε θα αναζητούνται οι αιτίες των εγκλημάτων στην οικονομική κρίση, στο άγχος και στην «κοινωνία που χάλασε»; Ως πότε η ανάλυση αυτών των φόνων θα γίνεται με μοναδικά εργαλεία ανάλυσης το πάθος, τη ζήλια και την ανέχεια; Μπορούν στα αλήθεια αυτά από μόνα τους να συνιστούν αιτίες ή μήπως είναι απλά οι αφορμές;

Το χέρι του δράστη το οπλίζει η συντηρητική πατριαρχική κοινωνία, το οπλίζει το αίσθημα «ιδιοκτησίας» που πιστεύει πως έχει πάνω στην γυναίκα του (και στα παιδιά του ενίοτε)  και που θεωρεί ότι του επιτρέπει να αποφασίσει  κατά πόσο –στην πιο ακραία περίπτωση- το «απόκτημά του» μπορεί να συνεχίσει να ζει ή όχι. Στις λιγότερο ακραίες κακοποιεί, απειλεί, παρακολουθεί και εκβιάζει.

Το χέρι του δράστη το οπλίζει η κουλτούρα που καλλιεργούν θεσμοί που η κοινωνία βαφτίζει ως «ιερές αγελάδες», όπως ο στρατός και η εκκλησία. Θεσμοί που ανακυκλώνουν τα παραδοσιακά στερεότυπα φύλου γιατί αδυνατούν να εντάξουν σύγχρονες αρχές και ορθολογισμό στο λόγο και στις πρακτικές τους. Το χέρι του δράστη το οπλίζει η σιωπή. Η σιωπή όλων για τις τόσες γυναίκες – θύματα κακοποίησης. Το χέρι του δράστη το οπλίζει τέλος η αδιαφορία, η ανευθυνότητα και η ασυνεννοησία. (Όταν η Μαργαρίτα κατάγγειλε τον άντρα της στην αστυνομία γιατί δεν ειδοποίησε κάποιος υπεύθυνος άμεσα το Υπουργείο Άμυνας για να αφαιρεθεί το G3 από την κατοχή του;).

Σε λίγες ημέρες θα ξεχαστεί και η Μαργαρίτα με την Αντωνία, όπως ξεχάστηκε και η Γιούλια με την κόρη της και η Στέλλα και η Αντωνίτσα και η Ανδρούλα και τόσες άλλες.  Ίσως να μην μπορέσουμε ποτέ να απαλείψουμε εντελώς την έμφυλη βία. Όμως από το να πάρεις μέτρα και να εφαρμόσεις πολιτικές για να το περιορίσεις μέχρι το να μην κάνεις τίποτε, είναι μία συνενοχή δρόμος.