Το βίαιο και απότομο κλείσιμο της ΕΡΤ έδωσε την αφορμή για να ανοίξει και στην Κύπρο ο δημόσιος διάλογος για ζητήματα που άπτονται της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Είναι ή δεν είναι απαραίτητη; Έχει η δημόσια ραδιοτηλεόραση κάποια ειδική αποστολή ή όχι; Αν ναι, την υπηρετεί; Πόσο πρέπει να πληρώνει ο πολίτης για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση;
Προσωπικά υποστηρίζω πως κάθε δημοκρατική και ευνομούμενη πολιτεία έχει ευθύνη και υποχρέωση προς τους πολίτες και το πολίτευμα, να λειτουργεί μια ανεξάρτητη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Μια ραδιοτηλεόραση που να προάγει το δημόσιο διάλογο, να ενισχύει την πολυφωνία, να εγγυάται την προβολή των διαφορετικών απόψεων και να διασφαλίζει ότι αυτό θα γίνεται με όρους ισότητας και χωρίς διακρίσεις.
Επιπλέον χρειάζεται να αναγνωρίσουμε ότι τα ΜΜΕ αποτελούν ένα από τα κύρια μέσα άτυπης εκπαίδευσης των πολιτών και δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να αμφισβητήσει τον καθοριστικό ρόλο της τηλεόρασης στην διαμόρφωση αρχών και αντιλήψεων. Η δημόσια ραδιοτηλεόραση, δημιουργήθηκε με αποστολή να υπηρετεί τη δημοκρατία, τον πλουραλισμό και την πολυφωνία βρίσκοντας εφαρμογές στην ποιότητα της ειδησεογραφίας, στην επιλογή των προγραμμάτων και της θεματολογίας των εκπομπών.
Από την άλλη τα ιδιωτικά κανάλια ενώ κατά καιρούς παρουσιάζουν εξαιρετικά αξιόλογα προγράμματα και ειδησεογραφία, εν τούτοις, η επικέντρωση εστιάζεται κυρίως σε εκπομπές ψηλής τηλεθέασης όπως τηλεοπτικές σειρές, ριάλιτι, τηλεπαιχνίδια κλπ. Επιπλέον ένα από τα πιο ουσιώδη ζητήματα που δεν πρέπει να μας διαφεύγει, είναι η εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων καθώς και η ταύτιση με συγκεκριμένες θέσεις και απόψεις.
Κατά συνέπεια το ζήτημα που προκύπτει είναι πως διασφαλίζεις τη βιωσιμότητα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, ιδιαίτερα μέσα σε δύσκολες οικονομικά συνθήκες.
Οι ορατές επιλογές που προβάλλουν για το κράτος είναι οι εξής:
1. Το κράτος να μην πληρώνει καθόλου δημόσια ραδιοτηλεόραση με το επιχείρημα ότι ο ελεύθερος ανταγωνισμός θα επιλύσει το πρόβλημα «εξαναγκάζοντας» τους ιδιώτες να προσφέρουν τα πάντα για να ικανοποιήσουν κάθε γούστο.
2. Το κράτος να χορηγεί σε αποκλειστικότητα τη δημόσια ραδιοτηλεόραση.
3. Το κράτος να χορηγεί τη δημόσια ραδιοτηλεόραση και παράλληλα να την «αναγκάζει» να εξασφαλίζει μέρος των εσόδων της και από ιδιωτικές πηγές για να μειώνεται το κόστος για τον φορολογούμενο.
Με την 1η επιλογή το κράτος παραδίδει όλα του τα δικαιώματα επί του δημόσιου αγαθού των ραδιοσυχνοτήτων στους ιδιώτες στους οποίους και επαφίεται το εύρος και η ποιότητα των προγραμμάτων. Μια τέτοια λύση θα μπορούσε ενδεχομένως να λειτουργήσει εκεί όπου υπάρχει ήδη μεγάλη γκάμα συμφερόντων και ιδιωτών και μεγάλος πληθυσμός για να εξαναγκάζει την προσφορά να διαμορφωθεί για όλα τα γούστα και ομάδες του πληθυσμού.
Η 2Η λύση δείχνει να διορθώνει την «προνομιακή» θέση την οποία συχνά κατηγορείται ότι κατέχει η δημόσια ραδιοτηλεόραση. Εν τούτοις η λύση αυτή δεν είναι συμφέρουσα για τον φορολογούμενο πολίτη – ειδικά αν εφαρμοστεί με το χαρακτήρα του «εδώ και τώρα»-ενώ θα υπάρχει και ο κίνδυνος της δίχως προγραμματισμό συρρίκνωση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.
Προσωπικά βλέπω να εφαρμόζεται πιο αποδοτικά ένα μοντέλο που να στηρίζεται τόσο σε δημόσιους όσο και σε ιδιωτικούς πόρους στα πλαίσια ενός καλά σχεδιασμένου πλαισίου λειτουργίας. Ούτως ώστε, να διασφαλίζεται ότι το κράτος θα εξακολουθήσει να παρέχει το δημόσιο αυτό αγαθό στους πολίτες του επιβαρύνοντάς τους σε λογικά πλαίσια και δίχως να επιτρέπει η δημόσια ραδιοτηλεόραση να μετατρέπεται σε έρμαιο ιδιωτικών συμφερόντων.
Όμως όποιο μοντέλο και αν εφαρμοστεί για τη χρηματοδότησή της εκείνο που παραμένει ως κρίσιμο συστατικό για τη βιωσιμότητά της είναι η εσωτερική της εξυγίανση. Δηλαδή, η μείωση των σπαταλών , η εισαγωγή δεικτών αποδοτικότητας για τους υπαλλήλους, η επανεκτίμηση μισθών και ωφελημάτων, ειδικών συμβολαίων, η εισαγωγή κινήτρων, η κατάργηση της διπλοθεσίας κλπ..
Το πρόσφατο τραγικό παράδειγμα της ΕΡΤ μας συγκλόνισε όλους. Αυτό που μας δίδαξε όμως, είναι πως αν δεν επικρατήσει από νωρίς ρεαλισμός και διάθεση από πλευράς όλων για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις για το δημόσιο καλό, ίσως να μη βρισκόμαστε πολύ μακριά από ανάλογες καταστάσεις και όταν πλέον πέσει η αυλαία το σίγουρο είναι πως χάνουν όλοι άσχετα από το πόσο έφταιξε ο καθένας...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου