Γυρίζουμε σελίδα στην εξωτερική πολιτική

Όλη η Κύπρος παρακολούθησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε ένα ακόμη παραλήρημα κατά των πάντων έξω από το Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε. του οποίου και προεδρεύει. Τον είδαμε να προσβάλλει κυβερνήσεις και ομολόγους του, να κλαψουρίζει για υπόγειους εχθρούς και συνομωσίες και να καταλήγει να κομπάζει αλαζονικά ότι έκανε την καλύτερη Προεδρεία από όλες τις προηγούμενες! Το δυστύχημα είναι ότι μαζί με εμάς τον είδε και ολόκληρη η Ευρώπη.

 

Ο Πρόεδρός μίλησε με κακία, αγένεια και δίχως ίχνος διπλωματίας σε μια παντελώς λανθασμένη χρονική στιγμή. Πάνω στο κλείσιμο της Κυπριακής Προεδρίας, πάνω που η Κύπρος  ετοιμαζόταν να πανηγυρίσει μια επιτυχία από τις ελάχιστες που έζησε τα τελευταία πέντε χρόνια. Εκεί που είχε εμπεδωθεί ότι η Κυπριακή Προεδρία έκανε καλή δουλειά, οι δηλώσεις του άφησαν την πιο πικρή γεύση. Ο Πρόεδρος επέλεξε να βγάλει τα απωθημένα του αντί, να περιοριστεί απλά στο να ευχαριστήσει ένθερμα τους εκατοντάδες σε Κύπρο και Βρυξέλλες που πίστεψαν και εργάστηκαν με επαγγελματισμό και σοβαρότητα για τη συλλογική επιτυχία.

 

Την ημέρα που όλη η Ευρωπαϊκή νομενκλατούρα από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μέχρι τον Υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας μιλούσαν με τα πλέον εγκωμιαστικά λόγια για την επιτυχή κατάληξη στον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό για τις τράπεζες. Τη στιγμή που λαμβάναμε ακόμη συγχαρητήρια για την κατ’ αρχήν συμφωνία της προηγούμενης μέρα για το νέο πρόγραμμα Έρευνας και Ανάπτυξης, «Ορίζοντας 2020» καθώς και για την τελική κατάληξη σε ενιαίο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην Ευρώπη.

 

Όμως, η θητεία του Δ. Χριστόφια βρίσκεται στην εκπνοή της και η όποια κριτική σήμερα έχει ελάχιστη σημασία. Δεν έχει απομείνει πλέον ουσιαστικός χρόνος για βελτίωση.

 

Η εξωτερική του πολιτική του μπορεί να αποτελεί απλά σκέτο παράδειγμα προς αποφυγή από τους μελλοντικούς Προέδρους. Ένα μνημείο αλλοπρόσαλλης στρατηγικής και προχειρότητας. Πέρα από την εικόνα, η οποία ήταν τραγική από την αρχή της θητείας του, πέρα από την αδυναμία του να κατανοήσει το savoir vivre της διεθνούς διπλωματίας και του δυτικού πολιτικού κόσμου, δυστυχώς έπραξε και σοβαρά λάθη τα οποία θα μας κατατρέχουν και στο μέλλον.

 

Ο Δ. Χριστόφιας εφάρμοσε μια εξωτερική πολιτική δίχως συμμάχους, δίχως στερεές βάσεις και δίχως συνομιλητές. Μια εξωτερική πολιτική που στηριζόταν σε πείσμα και επιπολαιότητα και που διακατεχόταν από ιδεοληψίες και απλοϊκή σκέψη. Η  οποία είχε τραγικές καταλήξεις και συνέπειες με το Μαρί να παραμένει στη συνείδηση του καθενός ως το θλιβερό αποκορύφωμα της ιδεοληψίας που τον κατάτρεχε.

 

Φυσικά, η Κύπρος δεν είναι ούτε και μπορεί να παριστάνει την υπερδύναμη. Όμως, στην εξωτερική πολιτική και ειδικά με τον τρόπο που αυτή διεξάγεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει χώρος για ουσιαστική επιρροή και για ανάληψη πρωτοβουλιών. Οι πολιτικοί αρχηγοί οι οποίοι έχουν την ιδιότητα να συμμετέχουν και να συνδιαλέγονται με ομολόγους τους χαράζοντας κοινή γραμμή μέσα από πολιτικές ομάδες όπως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές μπορούν να επηρεάσουν ουσιαστικά τις ευρωπαϊκές αποφάσεις.

 

Η ανταλλαγή απόψεων, η θεσμοθέτηση κοινών ψηφισμάτων, η εργασία στις επιτροπές και άτυπες ομάδες των ισχυρών πολιτικών ομάδων δεν είναι στοιχείο που πρέπει να υποτιμηθεί. Δυστυχώς η Κύπρος ατύχησε να έχει σε μια εξαιρετικά δύσκολη και κρίσιμη χρονική στιγμή για τον τόπο ένα ηγέτη ο οποίος δεν είχε καμιά εμπειρία και καμιά επαφή με την ευρωπαϊκή κουλτούρα και πρακτική. Δεν είχε καμιά επαφή με ηγέτες άλλων χωρών οι οποίοι να διαδραματίζουν καίριο ρόλο στις ευρωπαϊκές πολιτικές. Γι αυτό και βρέθηκε απομονωμένος, έξω από το παιχνίδι και ο ίδιος κατέληξε μέχρι και σήμερα να κουβαλά πικρίες και σύνδρομα καταδίωξης.

Καιρός όμως να γυρίσουμε σελίδα! Η εξωτερική πολιτική μιας χώρας, οι διασυνδέσεις του ηγέτη που την εκπροσωπεί αλλά και τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δυνατότητά της να γνωρίζει από πριν τι συμβαίνει, τι θέσεις έχει ο καθένας, ποια συμφέροντά διακυβεύονται και σε ποια θέματα υπάρχουν συγκλίσεις. 

Η πλέον βασική δεξιότητα στην διπλωματία είναι να γνωρίζεις ξεκάθαρα ποιος είναι ο στόχος σου και να πετυχαίνεις με τη στάση, τον πολιτικό σου λόγο, με όσα λες και με όσα δε λες να πείθεις τους άλλους ότι έχουν συμφέρον να συμπαραταχθούν μαζί σου. Ο Χριστόφιας έχει δίκαιο όταν λέει ότι στην Ευρώπη δεν υπάρχουν άγγελοι. Όμως στην Ευρώπη ακόμη και αν ο καθένας υπερασπίζει δικά του εθνικά συμφέροντα, ο μόνος τρόπος για να το πράξει με επιτυχία είναι να πείσει ότι παλεύει για το συλλογικό καλό.